Silnik benzynowy:
- Etap ssania: Podczas tego etapu tłok porusza się w dół w cylindrze, co powoduje ssanie mieszanki paliwowo-powietrznej do cylindra przez otwarty zawór dolotowy.
- Etap sprężania: Po zakończeniu etapu ssania zawór dolotowy zamyka się, a tłok porusza się w górę, sprężając mieszankę paliwowo-powietrzną w cylindrze.
- Etap spalania: Kiedy mieszanka jest sprężona, iskra zapłonowa wywołuje zapłon, powodując gwałtowne spalanie mieszanki. Energia powstała w wyniku spalania wypycha tłok w dół cylindra.
- Etap wydechu: Po zakończeniu etapu spalania tłok porusza się w górę, wypychając spaliny przez otwarty zawór wydechowy.
Silnik wysokoprężny (diesel):
- Etap ssania: Podczas tego etapu tłok porusza się w dół, a jednocześnie otwierany jest zawór dolotowy, wpuszczając tylko czyste powietrze do cylindra.
- Etap sprężania: Po zakończeniu etapu ssania zawór dolotowy zamyka się, a tłok porusza się w górę, sprężając powietrze w cylindrze do bardzo wysokiego ciśnienia.
- Etap wtrysku: W tym momencie paliwo jest wtryskiwane do cylindra pod wysokim ciśnieniem. Ze względu na wysokie ciśnienie i temperaturę powietrza, paliwo zapala się samoistnie.
- Etap wydechu: Po zakończeniu etapu spalania i rozprężania tłok porusza się w górę, wypychając spaliny przez zawór wydechowy.
Ponadto istnieją także inne rodzaje silników spalinowych, takie jak silniki Wankla, silniki turbinowe czy silniki rakietowe, które działają na podobnej zasadzie spalania paliwa, ale z nieco innym układem konstrukcyjnym.
Wybór rodzaju silnika zależy od różnych czynników, takich jak zastosowanie (np. samochody osobowe, ciężarówki, statki), efektywność, dostępność paliwa oraz przepisy i normy ekologiczne. Każdy rodzaj silnika ma swoje charakterystyczne cechy, moc i zastosowanie.